W jaki sposób uzyskać odszkodowanie za uszkodzenie pojazdu przez dziurę w drodze?
Zły stan nawierzchni dróg publicznych a zwłaszcza tzw. dziury w drodze to powszechny problem, który nie tylko obniża komfort jazdy ale także może prowadzić do poważnych uszkodzeń pojazdu. Problem nasila się w okresie zimowo-wiosennym, gdy wraz z topniejącym śniegiem, „topnieje” też asfalt, a wiosna wita nas nowymi uszkodzeniami dróg. Jeżeli na skutek wjechania w ubytek w jezdni uszkodziłeś samochód, możesz ubiegać się o odszkodowanie.
Sprawdź jakie masz prawa i jak skutecznie dochodzić swoich praw.
Kto odpowiada za stan dróg
Za utrzymanie dróg publicznych odpowiada ich zarządca.
Zgodnie z art. 19 ustawy z dnia 21 marca 1985 r o drogach publicznych organ administracji rządowej lub jednostki samorządu terytorialnego, do którego właściwości należą sprawy z zakresu planowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg, jest zarządcą drogi.
Zarządcami dróg są dla dróg:
1) krajowych – Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad;
2) wojewódzkich – zarząd województwa;
3) powiatowych – zarząd powiatu;
4) gminnych – wójt (burmistrz, prezydent miasta).
Oczywiście od każdej reguły jest wyjątek i tak na przykład w granicach miast na prawach powiatu zarządcą wszystkich dróg publicznych, z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych oraz dróg, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 5 ust. 2a, jest prezydent miast.
Zgodnie z art. 20 pkt 4, 10 i 11 ustawy z dnia 21 marca 1995 r. o drogach publicznych na zarządcy drogi ciąży ustawowy obowiązek utrzymania nawierzchni drogi, chodników, drogowych obiektów inżynierskich, urządzeń zabezpieczających ruch i innych urządzeń związanych z drogą, przeprowadzania okresowych kontroli stanu dróg i drogowych obiektów inżynierskich, ze szczególnym uwzględnieniem ich wpływu na stan bezpieczeństwa ruchu drogowego, w tym weryfikację cech i wskazanie usterek, które wymagają prac konserwacyjnych lub naprawczych ze względu na bezpieczeństwo ruchu drogowego oraz wykonywania robót interwencyjnych, robót utrzymaniowych i zabezpieczających.
Przez utrzymanie dróg ustawodawca rozumie wykonywanie robót konserwacyjnych, porządkowych i innych zmierzających do zwiększenia bezpieczeństwa i wygody ruchu, w tym także odśnieżanie i zwalczanie śliskości zimowej.
Na zarządcy drogi spoczywa także obowiązek wykonywania remontów dróg wykonywanie robót przywracających pierwotny stan drogi, także przy użyciu wyrobów budowlanych innych niż użyte w stanie pierwotnym. Podstawą prawną do wypłacenia takiego odszkodowania jest art. 415 Kodeksu cywilnego zgodnie, z którym: „kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia”.
Odszkodowanie za uszkodzenie pojazdu przez dziurę w drodze – jak je uzyskać?
Poznaj kroki, które dzielą Cię do uzyskania odszkodowania oraz przeszkody, które to uniemożliwią.
Krok pierwszy – udokumentuj zdarzenie
Tak jak w przypadku każdego odszkodowania należy wykazać szkodę, jej przyczynę a także związek przyczynowo-skutkowy. Samo wystąpienie zdarzenia nie jest gwarantem uzyskania odszkodowania, dlatego musisz je udowodnić.
Innymi słowy aby skutecznie ubiegać się odszkodowanie musisz udowodnić, że uszkodzenie pojazdu było wynikiem wjechania samochodu w dziurę w drodze.
Dla celów dowodowych warto w takich przypadkach zrobić zdjęcia miejsca zdarzenia oraz uszkodzeń samochodu. Dobrze by zdjęcia wskazywały na dokładną lokalizację miejsca zdarzenia (znak z nazwą ulicy, numer drogi, charakterystyczne punkty orientacyjne, słupki drogowe).
Postaraj się udokumentować wszystko zdjęciami. Czasami bywa tak, że po zdarzeniu zarządca naprawia dziury w drodze i wtedy możesz mieć problem z udowodnieniem, że uszkodzenie samochodu powstało na skutek złego stanu nawierzchni drogi. Tym samym nie będzie możliwości udowodnienia, że dziura była w jezdni w dniu zdarzenia.
Jeżeli inni kierowcy, czy też piesi widzieli zdarzenie możemy poprosić ich o pomoc i zapisać dane kontaktowe, a także na miejscu spisać stosowne oświadczenie świadków, współpasażerów.
Pomocne także będzie nagranie z wideorejestratora. Najłatwiej jednak i najbezpieczniej wezwać policję lub straż miejską aby sporządziła notatkę służbową na okoliczność zdarzenia.
Uwaga – dopilnuj aby służby, które przyjadą zrobiły zdjęcie dziury jak i uszkodzenia.
Chociaż sprawa wydaje się błaha, to jednak uszkodzenia wynikające z najechania na dziurę często mogą być większe od tych spowodowanych stłuczką.
Warto wstrzymać się z naprawą uszkodzonego auta. Poczekaj na rzeczoznawcę, który dokona analizy rozmiaru szkody i wyceni szkodę – obejrzy on pojazd oraz miejsce, w którym został uszkodzony. Jeśli jednak nie jest to możliwe, bo np. samochód jest niezbędny do pracy, oddaj go do mechanika, ale koniecznie wszystko dokumentuj.
Jeżeli naprawiasz samochód we własnym zakresie zachowaj wszystkie faktury, rachunki, kosztorys szkód z warsztatu.
Krok drugi – zgłoś szkodę zarządcy drogi
Po zabezpieczeniu dowodów i zebraniu dokumentów skontaktuj się z odpowiednim zarządcą drogi. O tym kto jest zarządcą drogi napisałem kilka słów w punkcie pierwszym.
Rodzaj drogi można rozpoznać po znakach. Można określić go również dzięki internetowym mapom np. Google Maps a czasem w ustaleniu kategorii dróg pomoże nam Policja lub straż miejska. Jeśli to droga wewnętrzna, najpewniej należy do wspólnoty, spółdzielni lub właściciela obiektu handlowego.
Forma zgłoszenia nie ma większego znaczenia jednakże dla celów dowodowych najlepiej to uczynić w drodze pisemnej.
W zgłoszeniu podaj szczegóły zdarzenia, datę, miejsce, opis uszkodzeń a także nie zapomnij załączyć posiadanych dowodów. Czasami zastaniemy poproszeni o wypełnienie gotowego formularza zgłoszenia szkody a także narysowania szkicu opisującego przebieg zdarzenia.
Zarządca drogi powinien ustosunkować się do otrzymanego pisma.
Są dwie drogi rozwiązania sprawy.
Podmiot odpowiedzialny za stan nawierzchni może wypłacić odszkodowanie od ręki co jest raczej niespotykaną praktyką. Jednakże wszyscy zarządcy dróg posiadają stosowne ubezpieczenie dlatego też po wpłynięciu takiego wniosku powszechne jest przekazanie sprawy do ubezpieczyciela. Alternatywny finał sprawy to rozprawa sądowa.
Oprócz naprawy uszkodzonych części auta, zarządca drogi ma obowiązek zwrotu również innych poniesionych przez Ciebie wydatków takich jak: koszty holowania w przypadku, gdy poruszanie się samochodem nie było możliwe i konieczne było skorzystanie z usług lawety.
Mało kto wie, że można ubiegać się także o rekompensatę związaną z utraconymi korzyściami, mającymi związek z uszkodzeniem samochodu.
Na przykład, jeśli poszkodowanego ominie ważne spotkanie z powodu nieprzewidzianych trudności związanych z wjechaniem w dziurę w jezdni, może ubiegać się o odszkodowanie z tego tytułu. Trzeba jednak udowodnić, że uszkodzenie koła było bezpośrednią przyczyną tej sytuacji, co niestety w praktyce jest sprawą trudna i problematyczną.
O odszkodowanie od zarządcy dróg można ubiegać się do 3 lat od momentu zdarzenia.
Przykład nakazu zapłaty w sprawie o odszkodowanie za uszkodzenie pojazdu przez dziurę w drodze
Kiedy nie dostaniemy odszkodowania?
W tym miejscu warto wspomnieć, że zarządcy, znając stan dróg, za które są odpowiedzialni, często stosują znaki ostrzegawcze przy jezdniach, które są bardzo uszkodzone. Jeśli w takim miejscu poszkodowany przekroczy prędkość, trudno będzie ubiegać się o odszkodowanie.
Zarządca, czy też ubezpieczyciel odmówi wypłaty odszkodowania także wtedy, gdy uszkodzenie drogi powstało nagle, np. wskutek klęski żywiołowej i nie było możliwości jej naprawy, zwłaszcza, gdy wykaże, że nawet przy najlepszej organizacji pracy zarządca nie mógłby usunąć zagrożenie.
Na odszkodowanie nie mamy także co liczyć, gdy nie będziemy w stanie wykazać, że zarządca nie dopełnił swoich ustawowych obowiązków. W sytuacji odszkodowania za uszkodzony pojazd w wyniku najechania na dziurę podstawą odpowiedzialności jest bowiem wina a nie ryzyko jak to ma miejscu w przypadku wypadku komunikacyjnego czy stłuczki.
Tytułem przykładu można przywołać orzeczenie Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie z dnia 12 kwietnia 2018r. sygn. akt. I C 785/16, w którym sąd oddalił powództwo. W uzasadnieniu sąd wskazał:
„odpowiedzialność zarządcy drogi powstaje zatem wówczas, gdy zaniechał albo wadliwie wykonał obowiązki wskazane w przepisach. Zgodnie z dokumentacją zawartą w dzienniku objazdu dróg oraz kontroli oznakowania Zarządu Powiatowego (…) w L. wynika, iż kontrola na odcinku drogi nr (…) była dokonywana w dniach 13 maja 2015 r. i 15 czerwca 2015 r., tj. na 5 dni przed zdarzeniem, i nie wykazała żadnych nieprawidłowości oznakowania czy stanu nawierzchni. Również kontrola po zgłoszeniu zdarzenia przez powoda nie wykazała nieprawidłowości w zakresie zanieczyszczenia powierzchni drogi. Okoliczności te winien wykazać powód zgodnie z ogólnymi regułami dowodowymi wynikającymi z art. 6 k.c. Obowiązkowi temu powód jednak nie sprostał. Ponadto zarządca drogi nie miał żadnych informacji o celowości ustawienia dodatkowych znaków czy też przeprowadzania dodatkowej kontroli z uwagi na zalegające na jezdni kamień. Nie można zatem przypisać zarządcy drogi winy za to, iż nie przewidział najechania na kamień przez powoda, skoro nawet nie miał podstaw do takiego przewidywania. Brak możliwości przypisania winy zarządcy drogi wyłącza zaś jego odpowiedzialność deliktową”.
Zgodnie z art. 6 k.c. i utrwalonym poglądem orzecznictwa doktryny ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wyciąga skutki prawne. Tym samym udowodnienie okoliczności zawinienia po stronie zarządu drogi w zakresie obowiązków wynikających z ustawy o drogach publicznych obciąża tego, kto dochodzi zapłaty za szkodę wynikłą z czynu niedozwolonego (orzeczenie Sądu Najwyższego z 3 października 1969 r., II PR 313/69).
Dlatego tak ważne jest, o czym wspomniałem wyżej udokumentowanie zdarzenie.
Czy warto skorzystać z autocasco?
Jeżeli twój pojazd uległ uszkodzeniu na skutek wjechania w dziurę możesz skorzystać z własnej polisy autocasco. Jest to dobre rozwiązanie dla tych, którzy nie mają czasu i chęci dochodzić odszkodowania od zarządcy. W takiej sytuacji to ubezpieczyciel pokryje koszty naprawy. Jest to zatem też dobre wyjście z sytuacji, gdy nie masz w danym czasie środków na naprawę auta.
Skorzystanie z plisy AC będzie też rozwiązaniem, gdy jest problem z udowodnieniem winy zarządcy, zwłaszcza jeżeli nie posiadasz wystarczających dowodów (np. zdjęć dziury, świadków, notatki policyjnej).
Pamiętaj jednak, że może to wpłynąć na wysokość składki w kolejnym roku. Ponadto twoja plisa AC może zawierać zapis o udziale własnym (np. 10% wartości szkody), to część kosztów naprawy, które i tak będziesz musiał pokryć samodzielnie.
Zatem zanim skorzystasz z polisy AC sprawdź warunki swojej polisy, skontaktuj się z ubezpieczycielem i zapytaj, czy zgłoszenie szkody wpłynie na wysokość składki w przyszłym roku.
Najczęściej zadawane pytania
Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania przez Czytelników bloga.
Jak dostać odszkodowanie za dziurę w drodze?
Jeżeli chcemy dostać odszkodowanie za dziurę w drodze to w pierwszej powinniśmy zadbać o zabezpieczenie dowodów.
Zrób zdjęcia uszkodzeń pojazdu oraz samej dziury w drodze, uwzględniając kontekst miejsca zdarzenia (np. charakterystyczne budynki, znaki drogowe). Jeśli są świadkowie zdarzenia, poproś ich o dane kontaktowe. Wezwij policję lub straż miejską na miejsce zdarzenia, aby sporządzili notatkę policyjną. Notatka ta będzie kluczowym dowodem w procesie ubiegania się o odszkodowanie.
Kolejny krok to ustalenie kto jest zarządcą drogi, na której doszło do zdarzenia.
Następnie złóż pisemne zgłoszenie szkody do zarządcy drogi, opisując szczegółowo okoliczności zdarzenia, przedstawiając dowody (zdjęcia, notatka policyjna) wraz z żądaniem odszkodowania. Zbierz wszelkie dokumenty potwierdzające koszty naprawy pojazdu, takie jak faktury i rachunki.
W przypadku posiadania ubezpieczenia AC, można również zgłosić szkodę do swojego ubezpieczyciela.
Gdzie należy zgłosić uszkodzenie drogi?
Uszkodzenie drogi należy zgłosić do odpowiedniego zarządcy, w zależności od rodzaju drogi. Zgłoszenie można złożyć pisemnie, telefonicznie lub elektronicznie.
W celu ułatwienia pracy zarządcy najlepiej w zgłoszeniu podać: dokładną lokalizację uszkodzenia (np. numer drogi, kilometr, miejscowość), opis uszkodzenia (np. dziura, pęknięcie, ubytek nawierzchni). Możemy także podać nasze dane kontaktowe.
Jaka jest odpowiedzialność zarządcy drogi za uszkodzenie pojazdu?
Odpowiedzialność zarządcy drogi za uszkodzenie pojazdu jest kwestią regulowaną przepisami prawa, a dokładnie ustawą o drogach publicznych. Ustawa ta nakłada na zarządców dróg obowiązek utrzymania ich w odpowiednim stanie technicznym.
Kolejnym aktem prawnym regulującym kwestie odpowiedzialności jest Kodeks cywilnym, w którym określone są zasady odpowiedzialności za szkody wyrządzone przez zaniedbanie.
Zarządca drogi ponosi odpowiedzialność za szkody powstałe w wyniku niewłaściwego utrzymania drogi, np. dziury, ubytki nawierzchni, brak oznakowania. Oczywiście pod warunkiem, że istnieje związek przyczynowo-skutkowy. Odpowiedzialność zarządcy zgodnie z art. 415 kodeksu cywilnego opiera się na zasadzie winy, co oznacza, że poszkodowany musi udowodnić, że zarządca dopuścił się zaniedbania.
Zarządca drogi odpowiada zarówno za szkody majątkowe (np. uszkodzenie pojazdu), jak i osobowe (np. obrażenia ciała).
Jak uzyskać odszkodowanie od zarządcy drogi za zbita szybę?
Uzyskanie odszkodowania od zarządcy drogi za zbitą szybę wymaga przede wszystkim zgromadzenia odpowiednich dowodów i spełnienia określonych formalności.
Dlatego w pierwszej kolejności zabezpieczenie dowody.
Zrób szczegółowe zdjęcia miejsca, w którym doszło do uszkodzenia szyby. Udokumentuj stan nawierzchni drogi, zwracając uwagę na ewentualne luźne kamienie, żwir lub inne przedmioty, które mogły spowodować uszkodzenie. Jeżeli zdarzenie widziały inne osoby poproś ich o dane kontaktowe. Ich zeznania mogą być cennym dowodem.
Równie cennym dowodem będzie nagranie z wideorejestratora.
Sytuacja, gdy na skutek zaniedbań zarządcy doszło do wybicia szyby może być trudna do udowodnienia, zwłaszcza jeżeli wybicie szyby było skutkiem uderzenia pojedynczego kamienia a zdarzenie miało miejsce bez świadków. W takim przypadku posiadanie ubezpieczenia AC może ułatwić i przyspieszyć proces uzyskania odszkodowania.
Co jest potrzebne do ubiegania się o odszkodowanie?
Aby ubiegać się o odszkodowanie, niezależnie od rodzaju szkody, potrzebne będą dowody uzasadniające nasze żądanie.
Najważniejsza jest oczywiście odpowiednia dokumentacja zdarzenia: szczegółowy opis zdarzenia, w tym data, godzina i miejsce, zdjęcia lub nagrania wideo dokumentujące miejsce zdarzenia i powstałe szkody, notatka policyjna lub straży miejskiej, pisemne oświadczenia świadków zdarzenia.
Przydatne będą także faktury, rachunki, kosztorysy naprawy. A w przypadku szkód osobowych dokumentacja medyczna (karty informacyjne leczenia szpitalnego, zaświadczenia lekarskie, wyniki badań). Jeżeli dochodzimy utraconych dochodów – zaświadczenia o zarobkach, umowy o pracę, dokumenty potwierdzające prowadzenie działalności gospodarczej.
Im dokładniejsza dokumentacja, tym większe szanse na uzyskanie odszkodowania.
Jak zmusić gminę do naprawy drogi?
Jeżeli widzimy zły stan nawierzchni drogi najlepiej zgłosić pisemnie wniosek do Burmistrza/Prezydenta/Wójta. Możesz również dokonać zgłoszenia w wersji elektronicznej. Oczywiście możemy także uszkodzenie zgłosić telefonicznie najlepiej do referatu zajmującego się drogami.
Jeżeli problem jest szczególnie uciążliwy można rozważyć napisanie petycji, im więcej osób poprze taką petycja tym większa szansa jej pozytywnego rozpatrzenia.
Niestety administracja publiczna to nie prywatna firma i czasem proces reakcji urzędu może być dłuższy i niezrozumiały. Gmina może być ograniczona procedurami wyboru wykonawcy (ustawa o zamówieniach publicznych) a także posiadanymi środkami w budżecie.
Z doświadczenia mogę powiedzieć, że nawet jeżeli Gmina nie ma możliwości uwzględnienia remontu drogi w najbliższym planie inwestycyjnym to z reguły stara się chociaż zmniejszyć uciążliwość dla mieszkańców poprzez bieżącą naprawę polegająca na wyrównaniu drogi, czy „załataniu” największych dziur.
Odszkodowanie za uszkodzenie pojazdu przez dziurę w drodze – podsumowanie
Uszkodzenie samochodu przez dziurę w drodze to nieprzyjemna sytuacja. Nie jest to jednak koniec świata – możesz ubiegać się o odszkodowanie. Kluczowe w takiej sytuacji jest zebranie dowodów i zgłoszenie szkody do zarządcy drogi lub jego ubezpieczyciela.
Czasami mimo przygotowania nie uda nam się uzyskać porozumienia z ubezpieczycielem w takich przypadkach pozostaje nam wystąpienie do sądu na drodze powództwa cywilnego.
Jeśli sprawa jest skomplikowana lub nie mamy czasu, warto skorzystać z pomocy doświadczonej kancelarii zajmującej się odszkodowaniami.
Paweł Pokorski
radca prawny
Zdjęcie: Marc-Olivier Jodoin
***
5 najczęstszych błędów, przez które możesz stracić odszkodowanie – sprawdź jak ich uniknąć!
5 najczęstszych błędów, przez które możesz stracić odszkodowanie – to właśnie one sprawiają, że pomimo posiadania polisy ubezpieczeniowej lub prawa do rekompensaty, pieniądze nie trafiają na Twoje konto.
Jak ich uniknąć i skutecznie dochodzić swoich praw?
Dla twojej wygody przygotowałem spis treści, który ułatwi ci poruszanie się po tym artykule [Czytaj dalej…]
